Unsay kalahian sa TSISMIS ug PAGBUTANGBUTANG?
Unsay kalahian anang duha? Ang tsismis o tabi² sa kilid² maoy usa ka way pulos nga estorya bahin sa personal nga kinabuhi sa ubang tawo; walay pasikaranan nga tabi. Ang pagbutangbutang maoy usa ka pagdaot sa dungog, nga kasagaran may daotang motibo, binaba man o sinulat. Bisan pa'g lahi ni sila'g kahulugan, mag-uban jud ni pemi ang duha. Pero di man pod tanan tsismis daotan. Naa man poy tsismis nga positibo ilang nakita sa uban so mao to ilang gitabian. Pero delikado gihapon ni kay kung masobraan ka'g tabi, ang imong pulong mopadulong na sa kadaot ug maoy hinungdan sa kasamok. Molami na man gud ang estorya unya wa na ka kabantay nga lahi ng mga pulong nga nanggawas sa imong baba. Pero hinumduman nato nga bisan pa'g way kadaot atong tabi, di na lang gud nato i-topic ang uban para di ta masipyat ba. Ato ganing basahon ang 1 Pedro 4:15,
“Ayaw tugoti nga naa ninyoy mag-antos
ingong hilabtanon sa kinabuhi sa uban.”
Ang Bibliya nagtambag batok sa walay pulos nga sulti, ug naghisgot nga ang dila lisod kontrolon. Kadaghan ipasiugda ang kapeligrohan sa dili-pinugngan, walay pulos nga estorya. Ang maong sinultihan nalangkit sa pagkahungog o kabuangan, kini maoy usa ka lit-ag ug mahimong magdala sa nagsulti ani padulong sa kadaotan.
Mao ng sa dili pa ka mosulti, sa dili pa ka magtsismis, hunahunaa sa una ang imong mga pulong. Positibo ba na imong itabi o ikadaot sa uban? Kung negatibo na, ayaw na lang ipagawas sa imong baba kay sigurado nga makasakit ka sa imong isigkatawo. Gihangyo ta sa Kasulatan nga ampingan ang atong kasing² ug kinahanglan tang maghunahuna ug maghisgot bahin sa mga butang nga tinuod.
Sa una ang tsismis ipaagi ra'g tabi² sa silingan. Naa man gihapon karon pero naa nay sagol nga high tech kay pwede na ipaagi sa social media. Pinaagi sa social media, ang imong reputasyon kay mahimong madaot tungod sa usa ka tawo nga naay dautang tuyo, bisan pa'g wala sila makigtabi sa personal. Mag-post ra na sila sa social media o mag-type ug mubo nga message dayon i-send ra nila sa group chat o i-post pa gani nila sa ilang timeline. Internet na karon ang gipiling instrumento para magkalat og tsismis. Bisan pa'g tinuod ang maong tsismis pero sayop gihapon nga ikatag na nimo. Gipakita lang nimo nga wa kay gugma sa imong isigkatawo kay gusto man nimong maulawan ang isa. Usahay man gud naay mga butang nga kinahanglang ihilom pero mao man guy ikalipay sa mga tawong tabian. Sakto jud ang giingon sa Proverbio 11:13,
“Ipanulti sa tigbutangbutang ang kompidensiyal nga mga butang.”
Ikalipay man gud nila ang pagbuhat ana ug ikaw pod nga naminaw, sayop pod ka. Mao ng kinahanglan tang mopalayo sa mga tawong tsismis ra ang nahibal-an. Mao ni tambag sa Proverbio 20:19,
“Ayaw pakig-uban niadtong ganahang manabi.”
Mao ng ayaw paminaw sa mga tsismis kay utro kang makasala. Tungod sa imong pagpaminaw, mora ra'g niuyon ka sa maong tabi ug naay posibilidad nga ipanabi pod na nimo sa uban. Mao ni giingon sa Proverbio 17:4,
“Ang tawong daotan maminaw sa sakit nga sinultihan,
Ug ang tawong malimbongon mamati sa makadaot nga sinultihan.”
Samot na nga insecure ang usa ka tawo, kasina ang nabuo sa iyang kasing² mao ng ituklod siya ana nga negativity para mag tsismis na lang. Mao nay makapa-boost sa ilang confidence ug para ma-prove nila nga mas maayo sila. Pero kung ikaw man gani ang gi-tsismis, ayaw paapekto. Di nimo sila mapugngan pero ang makontrol nimo kay imong reaksyon. Ayaw pansina o pwede pod nga atubangon nimo ang mga tsismosa para makatilaw ba.
Timan-i nga kung naay tawo, naa jud nay tsismis. Dagha'g butang nga di nato makontrol. Pero ayaw tugoti nga ikaw pod ang kontrolon anang mga butanga.
Comments
Post a Comment